24 مهرماه؛ پیدایش انجمن اولیا و مربیان در ایران
روز پیوند اولیا و مربیان
بیست و چهارم مهر، روز پیوند اولیا و مربیان است. در هفته پیوند كه از این روز آغاز می شود به دعوت مدیر مدرسه، اولیای دانش آموزان، در جلسه ای گرد هم می آیند و مدیر گزارشی از فعالیت های سال گذشته خود و همكارانش را به اولیا ارائه می دهد و مشكلات مدرسه را با آنها در میان می گذارد و در پایان تعدادی از اولیا برای عضویت در انجمن داوطلب می شوند. پس از رای گیری نمایندگان اولیا در انجمن تعیین می شوند. انجمن اولیا و مربیان یكی از قدیمی ترین نهادهای مدنی است.
پیشینه تشکیل انجمن اولیا و مربیان
آغاز همكاری خانه و مدرسه در قالب انجمن به سال ۱۳۲۶ شمسی برمی گردد. در آن سال شورای عالی فرهنگ، تشكیل این انجمن ها را در همه آموزشگاه ها و شرح وظایف آنها را تصویب كرد. در سال ۱۳۴۶ شمسی، انجمن اولیا و مربیان ایران تاسیس شد و به ثبت رسید.
در مرامنامه انجمن آمده است: انجمن ملی اولیا و مربیان ایران سازمانی است غیرانتفاعی و غیردولتی، این موسسه با همكاری و پشتیبانی كسانی كه به تربیت عمومی نونهالان و نوجوانان علاقه دارند تشكیل می شوند و هدف های معین و مشخصی را بر محور سیاست های كلی آموزش و پرورش كشور و با معیارهای فدراسیون بین المللی اولیا و مربیان برای نیل به هدف های خود تعقیب می كند. انجمن ملی اولیا و مربیان ایران سازمانی است كه در آن تعصب مذهبی، طبقاتی، نژادی و یا سیاسی راه ندارد و صرفاً به جنبه تربیتی همگانی متوجه است.
جایگاه انجمن اولیا و مربیان در نظام تعلیم و تربیت
آموزش و پرورش درست کودکان و نوجوانان، در گرو هماهنگی و کوشش دو سویه خانه و مدرسه است. چنانچه پدر و مادری مسئولیت آموزش و پرورش تربیت فرزند خود را یک سره به مدرسه واگذار کنند و از نیازهای تربیتی فرزند خویش که برآوردن آن، تنها به دست خانواده است، بی خبر بمانند، نمی توانند امیدوار باشند که فرزندشان هیچ گونه کمبود یا مشکلی نخواهد داشت. در مقابل، با توجه به افزایش جمعیت دانش آموزان، اگر معلمان نیز فکر کنند می توانند بدون یاری و هماهنگی با خانواده ها، در آموزش وتربیت دانش آموزان و شکوفاسازی درست استعدادهای آنها موفق شوند، سخت در اشتباه خواهند بود.
رشد شخصیتی و تحصیلی دانش آموزان، پیش از هر چیز، مستلزم برخورداری آنان از فضایی متعادل و هماهنگ در خانه و مدرسه است. امروزه انجمن های اولیا و مربیان، رایج ترین وسیله ارتباط میان خانه و مدرسه شمرده می شود. از آنجا که کودک، بخش بزرگی از زندگی خود را در خانه گذرانده است، باید معلم و مسئولان مدرسه از محیط زندگی، فرهنگ و ارزش های حاکم بر آن محیط آگاهی یابند تا بتوانند آموزش و پرورشِ مدرسه را با استفاده از جنبه های زندگی دانش آموز و با همکاری اولیای وی بارور سازند.
اهداف انجمن اولیا و مربیان
به طور کلی می توان اهداف عمده انجمن اولیا و مربیان را در موارد زیر خلاصه کرد:
آگاه کردن اولیا به مسائل دینی، تربیتی، اخلاقی و مشاوره با آنان در هماهنگ کردن روش های تربیتی و آموزشی در محیط خانه و مدرسه؛ ایجاد و تحکیم پیوندهای عاطفی، اخلاقی و انسانی بین اولیای دانش آموزان و مربیان مدرسه؛ بهره مندی هرچه بیش تر از امکانات اولیا برای تهیه، تدارک و تکمیل امکانات آموزشی، پرورشی و بهداشتی مدرسه؛ و پیشرفت دانش آموزان در مسائل تربیتی و تحصیلی و برطرف کردن نقص های موجود در این زمینه.
وظایف انجمن اولیا و مربیان
مهم ترین وظایف انجمن اولیا و مربیان مدرسه، عبارت است از:
مشاوره و برنامه ریزی به منظور تحقق یافتن اهداف انجمن؛ تهیه برنامه بهداشتی ـ پزشکی و نظارت بر اجرای آن در مدرسه؛ همکاری و هم فکری با مدیر مدرسه، به منظور برگزاری جلسات ماهیانه اولیا و مربیان برای آموزش مسائل تربیتی، دینی و سوادآموزی؛ همکاری و هم فکری با مدیر و مربیان مدرسه در مورد برنامه های اوقات فراغت دانش آموزان و انجام گردش های علمی ـ تفریحی؛ و دعوت از اولیای علاقه مند به منظور بهره مندی از خدمات و یاری های آنان برای تهیه و تدارک و تکمیل امکانات آموزشی و پرورشی مدرسه.
فقر فرهنگی و معیشتی، دو مانع تعامل اولیا با مربیان
فقر فرهنگی و مشکلات معیشتی مردم، می تواند از موانع تقویت و گسترش انجمن های اولیا و مربیان به شمار آید؛ زیرا فقر فرهنگی اولیای دانش آموز سبب می شود درک ضعیفی از مشارکت داشته باشند و به علت مشکلات معیشتی نیز نتوانند زمان کافی را برای همکاری با مدرسه فرزندانشان اختصاص دهند. البته نمی توان منکر این واقعیت شد که همه پدران و مادران اعم از بی نیاز و نیازمند، به سرنوشت تربیتی و تحصیلی فرزندان خود علاقه مندند و این کار، خود، انگیزه ای قوی در امر مشارکت به شمار می آید. از این رو، بر مسئولان جامعه است که با برنامه ریزی درست، بستر مشارکت اولیا در مدرسه را فراهم سازند.